Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг 7 апрель куни видеомулоқот шаклида бўлиб ўтган ялпи мажлисида “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси кўриб чиқилди.
Мазкур қонун лойиҳаси Қонунчилик палатасининг Коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитаси томонидан тайёрланиб, депутатларнинг муҳокамаси учун палатанинг ялпи йиғилиши кун тартибига киритилган.
Президентимизнинг “Фуқаролар ва тадбиркорлик субъектларининг мулк ҳуқуқи кафолатланишини сўзсиз таъминлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармойишида ер участкалари ноқонуний олиб қўйилгани ва шу орқали мулкдорларга зарар етказилганлиги учун мансабдор шахсларнинг жавобгарлигини кучайтириш юзасидан қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш вазифаси белгиланган.
Кейинги йилларда жойларда ер участкаларини давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун олиш борасида ҳокимлик ва идоралар томонидан қатор қонунбузилиш ҳолатларига йўл қўйилмоқда. Бунинг оқибатида фуқароларнинг ерга бўлган ҳуқуқлари поймол этилиб, уларда жойлашган кўчмас мулкларининг дахлсизлигига путур етмоқда. Хусусан, ўтказилган ўрганиш натижасида 1244 ҳолатда кўчмас мулк объектлари баҳоланмаган, 430 та кўчмас мулк объектлари тегишли компенсация берилмаган ҳамда 846 ҳолатда кўчмас мулк объектлари уларнинг мулкдорлари хабардор этилмаган ҳолда бузиб ташлангани, шунингдек, 1388 ҳолатда мулкдорларни хабардор қилиш муддати бузилганлиги аниқланган.
Бундан ташқари, мамлакатимизда сўнгги йилларда ер участкаларини давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун олиниши жараёнида мутаносиб компенсация тақдим қилинмаслиги натижасида жисмоний ва юридик шахсларнинг ерга бўлган ҳуқуқлари бузилаётганлиги мулк ҳуқуқи дахлсизлигига таъсир қилаётган асосий омил сифатида намоён бўлмоқда.
Шуларни ҳисобга олиб, ер участкаларини қонунга зид равишда олиб қўйганлик учун мансабдор шахсларнинг жавобгарлигини кучайтириш назарда тутилмоқда.
Тегишли қонун лойиҳаси фуқароларнинг қонун билан қўриқланадиган ерга бўлган ҳуқуқлари бузилиши оқибатида уларнинг ушбу ер участкасида жойлашган объектларга нисбатан мулк ҳуқуқининг поймол бўлишига олиб келаётган омилларни бартараф этиш мақсадида ишлаб чиқилган.
Хусусан, қонун лойиҳаси 5 та моддадан иборат бўлиб, унда Жиноят кодексга янги 1731-модда – "Ер участкасини ноқонуний олиб қўйиш", Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга янги 613-модда – "Ер участкасини ноқонуний олиб қўйиш" ҳамда Жиноят-процессуал кодексига ўзгартиш ва қўшимчалар киритилмоқда.
Янги меъёрлар ер участкасини олиб қўйиш тартибига риоя этмаганлик ҳамда бунинг оқибатида мулкдорларга зарар етказганлик учун жавобгарликни кучайтириш мулк ҳуқуқи кафолатларини мустаҳкамлайди, мансабдор шахсларнинг қарор қабул жараёнидаги масъулиятини янада кучайтиради.
Қонун лойиҳаси депутатлар томонидан қабул қилиниб, Олий Мажлис Сенатига юборилди.
Аваз ЎРИНБОЕВ,
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати,
ЎзХДП фракцияси ҳамда Коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитаси аьзоси.